Gereformeerd zijn VII – het gezag van de Schrift

Gereformeerd zijn VII – het gezag van de Schrift

In de vorige afleveringen is al meerdere keren het belang van de Heilige Schrift aangewezen. Toch is het goed om er in deze serie apart aandacht aan te geven omdat het omgaan met de Schrift allesbepalend is voor gereformeerd zijn en gereformeerd blijven. Het is zelfs bepalend voor het eren van God en je eeuwig behoud en (art. 2, 3, 7 NGB)

Goddelijke Schriften
Het “Sola Scriptura” (alleen de Schrift) als geloofsuitspraak van de grote reformatie geeft het unieke aan van de Heilige Schrift. Niets mag naast of boven de Schrift worden gesteld want het is Gods eigen Woord (art. 7 NGB). Wel heeft God mensen gebruikt als profeten en schrijvers om op aarde Zijn Woord te spreken en op te schrijven maar deze zijn door Zijn Geest geïnspireerd (2 Petr. 1:21). God is de eerste en eigenlijke auteur van heel de Bijbel. De mensen hebben het door de zorg en leiding van God zo opgeschreven dat het door God geademde woorden blijven (2 Tim. 3:16). Met art. 3 NGB noemen we de boeken van de Bijbel daarom goddelijke Schriften.  Om deze reden geloven we alles wat zij bevatten, zonder in enig opzicht te twijfelen (art. 5 NGB).

Onfeilbaarheid
Er zijn in de loop van de geschiedenis steeds mensen geweest die hebben geprobeerd onder het gezag van de Bijbel uit te komen. De meest listige wijze die zij gebruiken is de suggestie dat er in de Bijbel fouten en tegenstijdigheden staan. Ze wijzen dan op de Bijbelschrijvers die toch ook maar feilbare mensen van hun tijd waren. Het probleem is dat veel van deze kritische mensen de goddelijke inspiratie niet of onvoldoende erkennen. Als je deze inspiratie wel erkent, blijkt dat veel van de schijnbare tegenstrijdigheden met Gods Woord zelf verklaard kunnen worden. Bovendien kan in bepaalde gevallen sprake zijn van een overschrijffout als het origineel is overgezet in een kopie.

Als er dan bij sommige passages nog vragen overblijven moeten we ons bewust zijn van ons verduisterd en onvolkomen verstand. Het gaat bij die passages overigens nooit om belangrijke geloofszaken. We kunnen dus vol overtuiging uitspreken dat de Bijbel in zijn grondteksten onfeilbaar is, dat is: geen fouten kan bevatten,  omdat het Gods Woord is (Ps. 19:10; Ps. 119:160; Joh. 10:35; Joh.17:17; Matt. 5:18).

Uitleg
Nu wordt er gezegd: je kunt de Bijbel toch op verschillende manieren uitleggen ook als je vasthoudt aan de goddelijke inspiratie? Wie zal zeggen wat waarheid is? Dat laatste is een typisch postmoderne manier van spreken. Het postmodernisme aanvaardt niet dat er maar één Waarheid is. Iedereen mag zijn eigen waarheid hebben. Het is belangrijk om de invloed van het postmodernisme te herkennen, want het speelt een grote rol bij de zgn. “nieuwe hermeneutiek”. Dat is een vorm van uitleg waarbij de context of situatie waarin een Bijbelgedeelte is geschreven vergeleken wordt met de context of situatie waar in wij leven en denken. Vervolgens wordt dan de boodschap aangepast aan onze huidige situatie.

Maar deze wijze van uitleg past Gods Woord aan onze mogelijkheden en wensen in plaats van dat wij ons aanpassen aan God Woord dat voor alle tijden is. God had ons al op het oog toen Hij de Bijbelschrijvers inspireerde (Rom. 15:4). Zeker, de boodschap is tijdbepaald (de situatie kan toen anders zijn geweest dan nu), maar de boodschap is niet tijdgebonden (alleen betrekking hebbend op toen).  Niet de situatie bepaalt de uitleg, maar Gods Woord Zelf, en dus God Zelf bepaalt de uitleg.

Wij volgen daarom een gereformeerde uitleg (hermeneutiek) waarbij de Schrift zichzelf uitlegt omdat de Schrift een eenheid is. Sommige gemakkelijk te begrijpen gedeelten kunnen dan licht werpen op een wat moeilijker te begrijpen gedeelte.

Laten we Gods Woord nooit gaan aanpassen of verdraaien. Ook nooit er iets aan toevoegen of er iets van weglaten (Deut. 4:2, 12:32; Openb. 22:18,19). God is niet veranderlijk en Hij is alwetend. Zijn Woord blijft van kracht en is genoegzaam. God is de ene Auteur en is trouw en eenduidig in Zijn beleid. Wel is er verschil in bedeling en voortgang in de tijd: het oude testament wordt vervuld in het nieuwe testament.

We kunnen dus wel degelijk stellen dat er maar één waarheid is, en dat is de waarheid van Gods Woord omdat God trouw en onveranderlijk is. Wel is er vrijheid van exegese zolang deze maar overeenstemt met Gods Woord en er dus niet mee in strijd is. Er kan wel eens verschil in uitleg bestaan, waarvan je niet kunt zeggen welke uitleg de juiste is. Ons verduisterd verstand blijft een factor om mee te rekenen. Studie en gebed blijven nodig voor een goed verstaan.

Zeggenschap
Het is heel belangrijk om de Bijbel te blijven zien als het onfeilbare Woord van God dat ons geschonken is tot eer van Hem en tot ons behoud. Maar het mag niet blijven bij het formeel aanvaarden van het gezag ervan. De Bijbel moet ook door onszelf gelezen, bestudeerd, begrepen en overdacht worden. Gods Woord wil in ons wonen en werken (Kol. 3:16). Want de Heilige Geest wil met dat Woord in ons werken geloof,  bekering, vernieuwing met vruchten van dankbaarheid (HC zondag 25). Het Woord wordt dan een wapen van de Geest tegen aanvechtingen en dwalingen.  Je wordt in staat gesteld de geesten te beproeven of ze uit God zijn (1 Joh. 4:1). Je zult daarmee ook met kracht strijden tegen je oude mens, en je steeds sterken in de Heere. Je hoop op en verwachting van de Heere nemen toe.

Zo wordt het Woord van God een kracht tot behoud voor een ieder die gelooft (Rom. 1:16). Gods Woord wil zeggenschap over de leer, die we aanhangen, maar ook over ons leven. Paulus zegt: “Beproef alle dingen, behoud het goede” (1 Tess. 5:21).

Ook als je als gereformeerde het absolute gezag van de Bijbel erkent, kan het zijn dat je maar weinig tijd besteedt aan het lezen, bestuderen en overdenken ervan. Je loopt dan het gevaar dat je geloof verstart of teveel een zaak van je gevoel wordt. Als gevolg daarvan kan het zover komen dat je geen levend geloof meer hebt, niet meer goed onderscheiden kunt waar het op aankomt en onvoldoende weerstand hebt tegen dwaalleer. Wat is het belangrijk een levende band met Christus te hebben, waarbij Hij in je regeert door Zijn Woord en Geest! Laten we daarom bidden om de Geest bij een geopende Bijbel, en ons onderwerpen aan Gods Woord om er de noodzakelijke voeding en rijke troost van te ondervinden.