Roeping
“Ecclesia Reformata Semper Reformanda”.
Een belangrijke zinspreuk uit de geschiedenis van de kerk. Het betekent: De Gereformeerde Kerk moet steeds wéér gereformeerd worden.
Deze spreuk maakte o.a. deel uit van het logo van Reformanda, het weekblad dat de directe voorloper was van De Bazuin, tot 2007. De spreuk was geen versiering, niet zomaar een interessante tekst. Nee, de uitgever (de Vereniging Reformanda) en de redactie gaven daarmee eigenlijk heel beknopt hun programma aan. Reformanda wilde meehelpen aan het stoppen, voor zover mogelijk voor mensen, aan de verwèrping van de doorgaande reformatie in de Gereformeerde Kerken vrijgemaakt. En oproepen tot het opnieuw aanpakken van die doorgaande reformatie.
Van levensbelang
Doorgaande reformatie is een roeping voor de kerk en voor alle leden van de kerk. Verbondsroeping. Van groot belang voor het leven naar Gods Woord. Op de afgelopen Kerkdag, op 23 september jl., mocht ds. E. Heres ook wijzen op het belang van doorgaande reformatie, met het oog op de toekomst van De Gereformeerde Kerken (hersteld). Doorgaande reformatie is van levensbelang voor de kerk van Christus. Verlies van het besef van die roeping maakt de kerk zwak. Leidt tot verlies van waakzaamheid. Geeft op de duur opening voor afdwalen en verslapping in leer en leven. Opening voor dwaalleer. Voor vergaande wereldgelijkvormigheid.
In de geschiedenis van de kerk van alle eeuwen is steeds weer te zien hoe o.a. het loslaten van de roeping tot doorgaande reformatie de kerk bij het woord van God vandaan voert. Maar ook hoe de Heere in Zijn genade steeds weer die roeping opwekt en kracht geeft om er mee aan het werk te gaan. En zo Zijn kerk zegent en bouwt en bewaart, de eeuwen door, tot de Jongste Dag.
Gearriveerdheid
Een belangrijke oorzaak voor het verslappen en loslaten, soms zelfs tegenwerken van de doorgaande reformatie is een geest van gearriveerdheid. Een geest die altijd weer de kerk bedreigt. Gearriveerdheid wil zeggen dat er een geest komt van tevredenheid, of, beter gezegd, van zelfgenoegzaamheid. Vaak onbewust, maar toch. Het gaat er dan om dat we het gevoel hebben te zijn aangekomen waar we naartoe wilden. Naartoe móesten. Dat we geslaagd zijn, met de hulp van de Heere, in het bereiken van ons doel. Na de Vereniging in 1892 bijvoorbeeld sloop die geest langzaam de kerken binnen. Met ellendige gevolgen. We zagen die geest ook de GKv binnendringen en verzwakken, vanaf de jaren zeventig van de vorige eeuw. En we kennen uit ervaring de treurige afloop. Eigenlijk is dat te zien na iedere reformatie die de Heere geeft. Al in de Bijbelse tijd.
We krijgen dan de situatie dat de kerk is teruggekeerd naar Gods Woord. Naar de aloude gezonde Bijbelse leer. Er is grote dankbaarheid. De kerkleden zijn trouw in de kerkgang. Samen actief in een bloeiend kerkelijk leven. Ze leven in vrijheid, niemand bedreigt zo te zien de kerk. De zegen van de Heere is zichtbaar. Ja, en dan ontstaat er zomaar dat gevoel van zelfingenomenheid. Van verkeerde rust. We zijn klaar. We hebben het weer goed. De verkeerde leer hebben we weg gedaan. We zijn gearriveerd. We zijn weer waar de Heere ons wil hebben. En we hebben het goed met elkaar.
En dan gaan we verder met ons leven waar we gebleven zijn. En we vergeten de altijd maar dóórgaande noodzaak tot reformatie. We spannen ons minder in. We hebben minder in de gaten dat de duivel, de wereld èn ons eigen vlees nog niet ophouden ons te verleiden.
En de doorgaande reformatie vertraagt en komt tot stilstand. Herkent u er iets van?
Altijd naar het Woord
Maar wat is dan die doorgaande reformatie?
Reformatie in de kerk is de terugkeer naar Gods Woord. En dóórgaande reformatie is heel gewoon steeds opníeuw weer terug naar dat Woord. Steeds weer terugvallen op wat de Heere tot ons gesproken heeft in de Bijbel. Altijd weer ons spreken, handelen, denken, ons leven toetsen aan wat de Heere ons zegt over het leven in Zijn Verbond. Het Woord vasthouden en er bewust uit leven.
En dat Woord van God heeft betrekking op heel het leven van de kerk en de kerkleden. De oproep om te blijven bij Gods Woord, en daar steeds weer op terug te vallen heeft te maken met alle kerkelijk werk, het werk van de ambtsdragers, van de meerdere vergaderingen. Het werk en de gemeenschapsoefening in de gemeenten. Maar ook, juist ook, van ons eigen dagelijks leven. In alle verbanden waarin de Heere ons plaatst. Het Woord van God moet absolute zeggenschap hebben over de manier waarop we ons brood verdienen, over ons gezinsleven, de opvoeding, onze scholing en onze beroepskeuzes en …….. Vul maar aan.
“… en geen duimbreed is er op heel ’t erf van ons menschelijk leven, waarvan de Christus, die aller Souverein is, niet roept: ‘Mijn. “, zo stelde de bekende dr. Abraham Kuijper (In een rede bij de opening van de Vrije Universiteit, 1880).
En in feite begint die doorgaande reformatie in het hart. Ons hart en onze wil en verstand moeten gericht zijn en steeds weer gericht worden op de vraag: wat wil de Heere? Wat heeft Hij ons bekend gemaakt over Zijn verbond? Over de belofte maar ook over de eis? Hoe dien ik Hem, hoe maak ik Hem groot in al mijn keuzes en beslissingen? Kan ik de Heere straks danken voor wat ik dacht, sprak en deed? Dat is ten diepste een zaak van het gelovig hart, dat zich niet allereerst laat leiden door gevoel maar door gehoorzaam luisteren. Elke dag opnieuw.
Loslaten
Om zo aan die doorgaande reformatie, met Gods hulp, te werken, dat is niet heel gemakkelijk. Dat vraagt inspanning. Het vraag activiteit. Studeren, overleggen, discussiëren, samen met de Bijbel en de belijdenis bezig zijn. Leren zien en opmerken wat er in de wereld om ons heen gebeurt. Het vraagt afzien van onszelf. En het loslaten van alle “ik-vind-gedachten”. Loslaten van gemakzucht. Echt bewust christelijk leven. Gelovig bereid zijn om iedere dag weer ons te stellen onder de Wet van de Heere.
Ja, en daarin ook steeds weer alles te verwáchten van de Heere. Van onze Heere Christus, Die ons in onze onmacht te hulp komt. Op grond van Zijn verzoenend offer aan het kruis.
Bijbel, geschiedenis, vandaag
Aan de doorgaande reformatie en over de betekenis daarvan willen we in enkele artikelen nader aandacht geven.
We hopen een drietal aspecten te bespreken:
1.enkele Bijbelse notities m.b.t. de verbondsroeping tot doorgaande reformatie;
2. enkele voorbeelden van het aanpakken en weer loslaten van de doorgaande reformatie in de geschiedenis van Gods kerk;
3. de betekenis van doorgaande reformatie anno 2023.
(wordt vervolgd)