Hoe gaan wij als kerken om met andere kerken? 3

5. Kan iemand die lid is van een ander kerkgenootschap deelnemen aan de viering van het Heilig Avondmaal? Zo ja, wat zijn de voorwaarden?

5a. Voor wie is het Heilig Avondmaal bedoeld?
De viering van het Heilig Avondmaal is een zeer kostbare gebeurtenis in de kerk van Christus, het betekent niet minder dan gemeenschap met Christus hebben. Hij Zelf is aanwezig bij deze viering. De juiste viering ervan is mede kenmerk van het ware kerk zijn.
Naast de prediking van het zuivere Woord van God, is het een middel van de Heilige Geest om te gebruiken ter versterking van ons geloof in onze Heere Jezus Christus en van onze hoop op onze God en Vader.

Tegelijkertijd gebruikt de Heilige Geest dit sacrament voor de versterking van de onderlinge gemeenschap van de leden van de kerk als leden van één lichaam, het lichaam van Christus waarin één Geest woont.

Om al deze redenen vereist de Heere een zeer zorgvuldige voorbereiding voordat we deelnemen. We moeten onze zonden kennen en belijden. We moeten Christus zoeken voor de verzoeninge met God. Ook moeten we gezond zijn in leer en leven, in die zin dat we de waarheid van Gods Woord vasthouden en willen leven uit de vergeving van onze zonden.

Daarom vereist de Heere een zeer zorgvuldige wijze van toelating en viering.
Het  formulier voor de viering  van het Heilig Avondmaal helpt ons om te voorkomen dat we het lichaam van Christus niet zouden onderscheiden.
De Schrift wijst op een ernstige oordeel van de Heere als we dat niet zouden doen en slordig zijn in onze deelname. Dat oordeel komt niet alleen over de betreffende leden of gasten, maar ook over de kerkenraad en zelfs over de hele gemeente (1 Kor. 11: 29v).

Mede om deze reden moet de opzicht en de tucht rondom de deelname aan het Heilig Avondmaal strikt worden gehandhaafd. De kerkenraad stelt per avondmaalsviering vast wie van haar leden gerechtigd zijn om aan het avondmaal te mogen gaan, en wie niet.

5b. Mogen gasten aangaan?
Een kerkenraad van een zusterkerk binnen het kerkverband en van een buitenlandse zusterkerk zal officieel moeten aangeven of het lid dat als gast wil aangaan daartoe gerechtigd is.

Gasten die geen lid zijn van de kerk of lid zijn van een kerk waarmee geen kerkelijke eenheid bestaat, mogen niet aangaan. Zij worden immers niet erkend als leden van een ware kerk! Ze behoren niet tot de broeders en zusters van het huisgezin van God. Ze kunnen daarom niet delen in het lichaam en bloed van Christus. 

Gasten die wel lid zijn van een zusterkerk binnen het  kerkverband of van een buitenlandse zusterkerk, kunnen wel aangaan, als ze tenminste net als de eigen leden door hun eigen kerkenraad gerechtigd zijn. Dat is alleen mogelijk door middel van een attestatie (art. 60 KO).

6. Wat betekent het dat leden van andere kerk geen binding aan de gereformeerde belijdenis hebben?
In feite is een kerk die haar leden niet bindt aan de gereformeerde belijdenis van de kerk, geen gereformeerde kerk. Want de belijdenis van je geloof is niet maar een zaak van de kerkenraad maar van de kerk in zijn geheel. De kerk wordt niet gevormd door de kerkenraad maar door de kerkleden (zie art. 27 NGB).
In feite komt het erop neer dat zulke leden door hun eigen kerk er niet aan gebonden zijn om in alles het zuivere Woord van God te geloven en vast te houden, en te verwerpen wat daarmee in strijd is. Dat geeft alle ruimte voor het hebben van ongereformeerde en dus onschriftuurlijke leer en een eigenwillig leven dat ingaat tegen Gods tweede gebod.

Als voorbeelden moeten hier worden genoemd leden van de presbyteriaanse kerken zoals de OPC (Orthodox Presbyterian Churches), die geen binding aan de belijdenis van de kerk hebben. Deze geven ook aan anglicanen, methodisten, pinkstergemeenteleden, remonstranten en baptisten de mogelijkheid van een kerklidmaatschap en deelname aan de viering van het avondmaal. Leden van deze kerken mogen gewoon zonder attestatie aangaan in de meeste CanRC’s (Canadian Reformed Churches).  

7. Mogen gasten aan het avondmaal worden toegelaten die alleen de 12 artikelen van het geloof onderschrijven en zeggen Jezus al hun Zaligmaker te erkennen?
Het gaat hierbij om gasten die geen lid zijn van de gereformeerde kerk, de gereformeerde leer niet onderschrijven, en geen attestatie hebben van hun eigen  kerkenraad.  Met hen wordt soms wel, soms niet door de kerkenraad van de ontvangende kerk een gesprek gevoerd.

Het is overduidelijk dat dit op alle fronten niet alleen ongehoorzaam maar ook uiterst gevaarlijk is. Het betreft gasten, die je niet je broeders en zusters kunt noemen, je bent met hen niet met hart en wil in eenzelfde Geest verbonden en verenigd door de kracht van het geloof (art. 27 BC). Want de genoemde gasten zijn niet gebonden aan de gereformeerde leer, waar jezelf aan gebonden bent door je openbare geloofsbelijdenis. Op grond van die geloofsbelijdenis werd en wordt je toegelaten tot het heilig avondmaal.

De kerkenraad maakt het in dit geval bewust mogelijk dat gasten met dwalingen mogen aangaan, die God op eigenwillige manier vereren. Ze tonen al eigenwillige godsdienst door geen lid te zijn van de ware gereformeerde kerk maar mogelijk ook door dwalingen aan te hangen. Het avondmaalsformulier noemt deze zonde tegen het tweede gebod speciaal als waarschuwing om niet aan te gaan. Het is ernstig als de kerkenraad dit niet serieus neemt bij de toelating van anderen buiten de kerk, terwijl het formulier dit zo duidelijk aangeeft.

Ja, ook belijdende leden van de kerk kunnen deze zonde van eigenwillige verering begaan, maar als het goed is niet openlijk, wat ook daarvoor staan ze onder opzicht en tucht van de kerkenraad. Alle gerechtigde leden die aan willen  gaan zullen zich vooraf op eigenwillige verering van God moeten beproeven.
Maar hoe zullen deze gasten die in hun eigen kerk dwaalleer mogen hebben en geen binding aan de gereformeerde belijdenis hebben, zich bij de zelf-beproeving daarop aangesproken weten? Hoe kunnen ze met die achtergrond deze zelfbeproeving op zichzelf toepassen?
Toch zegt het formulier dat ze bij eigenwillige verering zich cvan het avondmaal moeten onthouden, om niet des te zwaarder veroordeeld te worden.

Daar komt bij, dat deze gasten desgevraagd een zelfgetuigenis geven aangaande hun leven. Ze hebben immers geen attestatie bij zich. Maar zelfgetuigenis is ontoereikend (zie Joh. 5:31).
Kortom in dit geval van toelating ontbreekt de vereiste bewaking van het heilig avondmaal. Als de gemeente deze praktijk van de kerkenraad met medeweten toelaat, is ze mede schuldig aan de ontheiliging van het avondmaal. Dit is een zeer ernstige zaak waarover je je schouders niet kunt ophalen. Elk belijdend lid is hiervoor mede-verantwoordelijk.

8. Welke verantwoordelijkheid hebben we m.b.t. andere kerken en andere gelovigen?

8a. Dynamiek van Christus’  kerk-vergaderend werk
Jazeker, we hebben absoluut verantwoordelijkheid naar anderen buiten de kerk! Dat is een roeping niet alleen van de kerk maar van alle kerkleden. Want de kerkvergadering is een zaak van Christus. Hij wil komen tot het volle getal van de uitverkorenen. Daartoe schakelt Hij ons als Zijn dienstknechten in. Daarvoor geeft Hij ons Zijn gaven en krachten en Zijn Geest.

Christus wil op weg naar de jongste dag een kerk die Hem in alles trouw is.
Hij blijft die kerk vergaderen door de tijd heen waarin Hij toevoegt en uitsluit.
Dat doet ons toezien op onszelf en tegelijk uitzien naar anderen.

8b. Ons mee-vergaderen
De Heere vraagt van ons dat we actief zijn om mensen te benaderen, niet alleen ongelovigen maar ook gelovigen, hen die nog geen lid zijn of hen die afgedwaald zijn. Het moet uiting zijn van onze naastenliefde om anderen te willen helpen tot geloof te komen, en om anderen zoveel als mogelijk te helpen bij het vinden van de kerk van Christus. 

Nooit kan een kerk van zichzelf zeggen: wij zijn de enige ware kerk en we blijven de enige ware kerk. Steeds moeten we onszelf als kerk blijven beproeven of we niet afdwalen. Ook zullen we ons erop moeten blijven beproeven niet schismatiek te zijn geworden, door niet de eenheid met andere gelovigen en kerken te zoeken. Het mag niet aan ons liggen dat iemand zich niet wil voegen bij de kerk. Daartoe zullen we steeds ook anderen om ons heen, zowel kerken als kerkleden,  zoekend aanspreken. Als de Heere voortgaat met Zijn kerk te vergaderen moeten wij Hem volgen en Hem daarin dienstbaar zijn. Welke wegen Hij daarbij ook gaat.

Het zou een verschrikkelijk arrogantie zijn en een ernstige miskenning van het hoofdzijn van Christus, als we alleen naar onszelf kijken, en niet om ons heen kijken en in gesprek gaan met anderen. Is Christus niet juist bekommerd om afgedwaalde schapen? En zegt Hij Zelf niet:  
“vele eersten zullen de laatsten zijn en vele laatsten de eersten.” (Matt. 19:30; 20:16)

Christus’ opdracht en belofte van Matt. 28:19,20 geldt toch tot aan de wederkomst:
“Ga dan heen, onderwijs al de volken, hen dopend in de Naam van de Vader en van de Zoon en van de Heilige Geest, hun lerend alles wat Ik u geboden heb, in acht te nemen. En zie, Ik ben met u al de dagen, tot de voleinding der dagen. Amen.”

                                                                                                                           Ik dank u.