Zie, Ik sluit een verbond … 9

Leven in het verbond
Opgenomen zijn in het verbond brengt onlosmakelijk de roeping mee om als ‘bondeling’ nu ook te leven in het verbond. Dat zal iedereen wel beamen. Maar wat betekent dat? De apostel Petrus zegt het in zijn eerste brief heel mooi, heel fundamenteel: 
“Leg dan af alle slechtheid, alle bedrog, huichelarij, afgunst en alle kwaadsprekerij. En verlang vurig, als pasgeboren kinderen, naar de zuivere melk van het Woord, opdat u daardoor mag opgroeien, indien u tenminste geproefd hebt dat de Heere goedertieren is, en kom naar Hem toe als naar een levende steen, die wel door de mensen verworpen is, maar bij God uitverkoren en kostbaar, dan wordt u ook zelf, als levende stenen, gebouwd tot een geestelijk huis, tot een heilig priesterschap, om geestelijke offers te brengen, die God welgevallig zijn door Jezus Christus.” (I Petrus 2: 1-5)

En: “Maar u bent een uitverkoren geslacht, een koninklijk priesterschap, een heilig volk, een volk dat God Zich tot Zijn eigendom maakte; opdat u de deugden zou verkondigen van Hem Die u uit de duisternis geroepen heeft tot Zijn wonderbaar licht, u, die voorheen geen volk was, maar nu Gods volk bent; u, die zonder ontferming was, maar nu in ontferming aangenomen bent.” (I Petrus 2: 9, 10)

Leven in het verbond betekent priesters en priesteressen zijn. Volkomen toegewijd zijn aan de HEERE. Voortdurend in oprecht geloof strijden tegen de zonde. Alle gemakzucht daarbij wegdoen. Voortdurend verlangen naar het Woord van God. Om daarnaar te leven. Geestelijke offers brengen, afzien van jezelf, van je ‘ik-gerichtheid’. Getuigend leven en in en met alle leden van het verbond de Naam van de HEERE groot maken.

Dat kan moeilijk lijken. Dat vraagt strijd in onszelf. Heel veel strijd. Geloofsstrijd. Biddend vechten tegen de duivel, de wereld en ons eigen ‘vlees’. Volmaakt lukt het ons nooit in dit leven. Door het werk van Christus maken we in deze bedeling slechts een begin, dat door de Heilige Geest in ons gewerkt wordt. En tegelijk is het ook heel eenvoudig: “Maar wat mij en mijn huis betreft, wij zullen de HEERE dienen!” De eenvoudige en gelovige belijdenis van Jozua. (Jozua 24: 15b)

Een belijdenis die het hele leven beslaat. In alle aspecten. Het leven is één en geen enkel deel daarvan staat los van het dienen van de HEERE naar Zijn Woord.
Zo belijden we het ook in Zondag 32 van de Heidelbergse Catechismus, als het gaat over onze dankbaarheid en het doen van goede werken: “Omdat Christus ons niet alleen met zijn bloed gekocht en vrijgemaakt heeft, maar ons ook door zijn Heilige Geest vernieuwt tot zijn beeld, opdat wij met ons hele leven tonen, dat wij God dankbaar zijn voor zijn weldaden en opdat Hij door ons geprezen wordt.” (Antw. 86a).

En dan moeten we goed beseffen dat het niet gaat om wettisch te leven, om de HEERE tevreden te stellen. Maar om dankbaar te leven voor Gods genade. We hebben catechisanten meerdere keren horen antwoorden, met alle goede bedoelingen, op de vraag wat de Bijbel voor hen betekende: daarin vind je de regels van de HEERE, daar staat in wat je moet doen. Ja en nee. Ja, de Schrift leert ons hoe de HEERE gediend wil worden. Nee, het is veel meer dan dat. Het is het evangelie van onze verlossing in Christus in de eerste plaats. Leven in het verbond is bewust leven uit Gods genade.

Antithese
Een uitverkoren geslacht, een heilig volk, Gods eigendom …… Dat betekent dat ons leven in het verbond ànders is dan dat van de godloze wereld om ons heen. Geheel anders. In heel het leven hebben we te maken met de antithese.[i] De door de HEERE zelf ingestelde tegenstelling tussen het zaad van de vrouw en het zaad van de slang.

Als we eerlijk zijn moeten we bekennen dat dit anders zijn naar buiten toe, en ook onder elkaar, nog veel te weinig zichtbaar is. Ons leven onderscheidt zich vaak niet zoveel van het leven om ons heen. Ons taalgebruik, de manier waarop we met anderen omgaan, ons gebruik van tv, internet en smartphone, de muziek en filmpjes die we tot ons nemen, onze vrijetijdsbesteding, wat we lezen (of niet meer lezen), gezinsvorming, de opvoeding van de jeugd van de kerk, het omgaan met het van God gegeven gezag, de manier waarop we onze naaste behandelen, onze hele leefstijl …… Zien we aan elkaar en zien anderen aan ons dat ons leven anders en tegengesteld is? Behalve in onze kerkgang, zondagsinvulling en soms de schoolkeuze voor onze kinderen?

De vraag is dan: nemen we het leven in het verbond serieus of doen we maar zo’n beetje mee? Willen we liever niet uit de toon vallen? Stellen we ons onbeschermd op tegenover wereldgelijkvormigheid?
Is het niet zo dat ondanks alle goede bedoelingen de wereld een te grote plaats heeft in ons leven? En dat de antihese te weinig door ons beleefd wordt?

Studie
“Een verstandig hart zoekt kennis, maar de mond van dwazen voedt zich met dwaasheid.“ (Spreuken 15:14)

“Het hart van verstandigen verwerft kennis, en het oor van wijzen zoekt kennis.” (Spreuken 18: 15)

“Immers, wijsheid biedt schaduw en geld biedt schaduw. Het voordeel van kennis is echter dat wijsheid haar bezitters het leven geeft.” (Prediker 7: 12)

“Mijn volk is uitgeroeid, omdat het zonder kennis is Omdat ú de kennis verworpen hebt, heb Ik u verworpen om als priester voor Mij te dienen. Omdat u de wet van uw God hebt vergeten, zal Ik ook uw kinderen vergeten.” (Hosea 4: 6)

“Daarom houden ook wij niet op, vanaf de dag dat wij het gehoord hebben, voor u te bidden en te smeken dat u vervuld mag worden met de kennis van Zijn wil, in alle wijsheid en geestelijk inzicht, zodat u wandelt op een wijze de Heere waardig, Hem in alles behaagt, in elk goed werk vrucht draagt en groeit in de kennis van God, terwijl u met alle kracht bekrachtigd wordt, overeenkomstig de sterkte van Zijn heerlijkheid, om met blijdschap in alles te volharden en geduld te oefenen.” (Kolossenzen 1: 9-11)

Leven in het verbond betekent ‘studeren’. Betekent voortdurend bezig zijn met het krijgen van meer kennis van, meer begrip en inzicht in Gods Woord. Daardoor krijgen we meer zicht op wat de HEERE vraagt voor onze dankbaarheidsdienst. Ons leven is vol. De dagen zijn druk. We worden veel in beslag genomen door alles wat er op ons afkomt via werk hobby, tv, internet en social media. Daardoor dreigt de echte studie van Gods Woord op een (te) laag pitje komen te staan. Catecheten en predikanten klagen over gebrek aan kennis. De aangehaalde teksten, en er zijn nog tientallen in de Bijbel, maken ons duidelijk dat kennis, dat is gelovige kennis[ii], buitengewoon belangrijk is in het leven in het verbond.

Zonder die kennis verliezen we het zicht op wat de HEERE vraagt. Verliezen we onderscheidingsvermogen en ‘fijngevoeligheid’. (Filippenzen 1: 9). Zonder studie van Schrift, belijdenis en kerkgeschiedenis verliezen we zo gemakkelijk onze weerbaarheid tegen wereldgelijkvormigheid en verliezen we het zicht op de antithese.

En die studie, dat opdoen van ‘kennis’ moet eerst gebeuren thuis, in het gezin (we komen er nog op terug), en daarna gezamenlijk, in de gemeente, op de verenigingen. Ieder met eigen gaven. Niet iedereen heeft hoger onderwijs genoten. Dat hoeft ook niet. Sámen studeren betekent dat we elkaar daarin helpen, tot een hand en een voet zijn. We hoeven niet allemaal altijd inbreng te hebben. Ook naar anderen luisteren is verwerven van ‘kennis’. 
Laten we ons toch vooral weer oefenen in de godsvrucht! (I Timotheus 4: 7) Het is tot ons behoud.

Kerkelijk leven
Sámen nagaan wat de HEERE vraagt, dat mag en moet ook ons kerkelijk samenleven stempelen. Onze besluitvorming in kerkelijke vergaderingen.
In de maatschappij gaat het er steeds om wie de meeste stemmen achter zich kan krijgen. Argumenten doen er niet zoveel toe. We zeggen het met opzicht wat kort door de bocht. ‘Ik vind iets en ik probeer dat zo sterk mogelijk naar voren te brengen’. En de meest dominante krijgt zijn zin. De meeste stemmen gelden. Steeds vaker worden daarbij de belangen van de ‘verliezende’ partij verwaarloosd. Wie de meeste stemmen heeft, heeft macht en kan en mag alles, lijkt het wel.
Als het met stemmen niet lukt, als het te ingewikkeld wordt, kunnen we altijd nog polderen: onderhandelen en uitruilen, tot er iets uit komt dat voorlopig voor iedereen aanvaardbaar is. 
In ons kerkelijk leven, in ons leven in het verbond, hoort dat heel anders te gaan.

Consensus
Daar zoeken we consensus.[iii] Letterlijk overeenstemming. In ieder geval waar het gaat om principiële zaken, die raken aan het geloof. En echte consensus is geen resultaat van onderhandelen. Maar van samen de Schrift opendoen en ernstig sámen zoeken naar wat de HEERE zegt. Als het gaat om polderen kent de discussie geen hogere autoriteit dan de eigen mening. Maar het zoeken naar consensus kent altijd een hogere Autoriteit. Het eigen Woord van God. Daarnaar zoeken, in een open, transparant gesprek, dat kenmerkt gereformeerd kerkelijk leven. Leven in het verbond. Als er consensus bereikt wordt, dan is een stemming nog maar een formaliteit.

Ja, dat vraagt wel iets. We noemden het al eerder. Dat vraagt het loslaten van ‘ik vind’. Dat kost tijd en inspanning. Maar zo bezig zijn met besluitvorming dient de liefde (in Bijbelse zin iets anders dan lief en aardig voor elkaar zijn), de vrede en het recht in de gemeente.
Waar gesprekken over wezenlijke zaken afgedaan worden met oppervlakkige discussies, waar de Schrift niet of te weinig bij betrokken wordt, daar gaat het verkeerd. Dan kunnen allerlei besluiten ‘wettig’ zijn, in de zin van genomen met de meeste stemmen, maar dan worden liefde, vrede en recht op het spel gezet. Laten we daar samen voor waken.

Reformatie en bekering
Leven in het verbond betekent dan ook een voortdurend bezig zijn met doorgaande reformatie.[iv] Dóórgaande reformatie is heel gewoon steeds opníeuw weer teruggaan naar Gods Woord. Steeds weer terugvallen op wat de Heere tot ons gesproken heeft in de Bijbel. Altijd weer ons spreken, handelen, denken, ons leven toetsen aan wat de Heere ons zegt over het leven in Zijn Verbond. Het Woord vasthouden en er bewust uit leven.

Dat vraagt ook steeds om persoonlijke bekering. Dagelijks. Ons bewust zijn van zonde en schuld. En de noodzaak van het vragen van vergeving. Voor die persoonlijke bekering is gebed nodig. Gebed om de vernieuwing door de Heilige Geest. De vernieuwing die ons in het verbond beloofd is.

We weten waarschijnlijk allemaal wel wat reformatie betekent. Vrijwel allen komen we uit de voormalige GKv. We hebben ons van dat kerkgenootschap losgemaakt of vrijgemaakt. Dat was goed. Dat was onze roeping. Lijkt het soms niet of we daarmee klaar zijn? We zijn weg bij die afvallig geworden kerk, weg bij het verbreken van het verbond, weg bijvoorbeeld bij foute besluiten over man en vrouw in de kerk en nu is het goed? Lijkt het soms niet  of we ons leven gewoon weer verder leven? Zonder, zo lijkt het wel, die reformatie (want dat is het) door te voeren in heel ons leven? Persoonlijk en als gemeenten?

We menen dat daar nog een grote gezamenlijke roeping ligt.

In een afsluitend artikel willen we nog kort iets zeggen over onze onderlinge omgang in de kerk, over man en vrouw en huwelijk in het verbond, en over opvoeding en onderwijs. 
                                                                                                                                                                                                         (wordt vervolgd)

---

[i] Zie over antithese ook de betreffende artikelenserie op de website bouwen-en-bewaren.
[ii] Vergelijk Heidelbergse Catechismus, Zondag 7, vr/antw. 21.
[iii] Zie hierover o.a. J. Kamphuis, In dienst van de vrede, de kerkelijke consensus als dogmatische factor, Vuurbaak, Groningen, 1979.
[iv] Zie over doorgaande reformatie de betreffende artikelenserie op de website bouwen-en-bewaren.